Kyodai i najbardziej znana Panna Nieznana

17 maja 2020
Joanna Brych

Od piątku Royal Opera House emituje słynny balet Kennetha MacMillana „Anastasia”. Pierwszą wersję choreograf, w latach 1970-77 dyrektor The Royal Ballet, a potem do śmierci w 1992 roku czołowy choreograf zespołu, stworzył w 1967 roku dla Deutsche Oper Ballet. Wtedy był to jednoaktowy spektakl o Fräulein Unbekannt (Pannie Nieznanej), pacjentce berlińskiego szpitala psychiatrycznego. Panna Nieznana trafiła na leczenie z zaburzeniami pamięci po nieudanej próbie samobójczej zimą 1920 roku. Kiedy już „odzyskała pamięć” oznajmiła, że jest Wielką Księżną Anastazją, córką Mikołaja II cudem ocalałą w nocy z 16 na 17 lipca 1918 roku, kiedy to bolszewicy zamordowali cara i jego rodzinę w domu specjalnego przeznaczenia w Jekaterynburgu. I tej wersji była wierna do końca życia, nawet wtedy, gdy prywatny detektyw, wynajęty przez sceptycznie podchodzących do jej rewelacji krewnych cara, ustalił jej prawdziwą tożsamość. W rzeczywistości nazywała się Franciszka Szankowska, pochodziła z Kaszub, a przed wojną była robotnicą w fabryce amunicji. Jej pokrewieństwo z Romanowami ostatecznie wykluczyły też przeprowadzone w latach 90. badania DNA. Kenneth MacMillan stworzył swój balet w czasie, kiedy trwały jeszcze gorące dyskusje i spory, kim naprawdę jest Panna Nieznana. Powstał psychologiczny portret zagubionej kobiety, którą nawiedzają wspomnienia i koszmary z przeszłości. Obraz kończy się wyimaginowaną sceną walki z Rasputinem i powrotem domniemanej Anastazji na łóżko szpitalne, które otaczają utraceni najbliżsi.

Wikimedia Commons

W 1971 roku Kenneth MacMillan, już w Londynie i jako dyrektor Baletu Królewskiego, postanowił rozbudować swoje dzieło i dorobił dwa akty opowiadające o prawdziwej Anastazji i życiu, do którego pretendowała Franciszka Szankowska, znana jako Anna Anderson. Pojawiają się więc sceny nawiązujące do sielankowego życia dworu carskiego, lekko zakłócone informacją o wybuchu I wojny światowej, najbliższa rodzina cara, ale także Rasputin i Matylda Krzesińska, w końcu obrazy z wymierzania ludowej sprawiedliwości zakończonej bestialską egzekucją.

Wikimedia Commons

Pierwszy i drugi akt został zbudowany na bazie tradycyjnego baletu klasycznego, trzeci – zdefiniowany przez ROH jako „niemiecki ekspresjonizm”, można też chyba nazwać współczesnym baletem na pointach z silną bazą klasyczną. Obsady nie muszę zachwalać. W tytułowej roli występuje Natalia Osipowa, a towarzyszą jej Marianela Nuñez (Matylda Krzesińska), Federico Bonelli (partner Matyldy Krzesińskiej), Edward Watson (Mąż), Thiago Soares (Rasputin), Christopher Saunders (Car Mikołaj II), Christina Arestis (Caryca Aleksandra Fiodorowna).

„Anastasia” będzie emitowana online do 29 maja. Bardzo też zachęcam do szybkiego obejrzenia „Kyôdaï” – doskonałego spektaklu w choreografii Gila Romana, genialnego tancerza Maurice’a Béjarta, który od śmierci mistrza kieruje Béjart Ballet Lausanne. Czasu jest mało, bo tylko dzisiaj do północy. Następna pozycja w programie BBL pojawi się 21 maja. Szczegóły przekazuję poniżej. Nowe propozycje przygotował też New York City Ballet.

#Zostańwdomu i oglądaj taniec 🙂

17 maja

Kyôdaï, Béjart Ballet Lausanne, BBL at home

Link do nagrania: tutaj

Choreografia: Gil Roman
Muzyka: Maurice Ravel, Eric Satie, Yoshida Brothers, Misora Hibari, Citypercussion – Thierry Hochstätter & jB Meier
Kostiumy: Henri Davila

PREMIERA: 21 maja 2014, Théâtre de Beaulieu w Lozannie

Do 18 maja

ILUZJE – JAK JEZIORO ŁABĘDZIE, Hamburg Ballett, Video on Demand

Muzyka: Piotr Czajkowski
Choreografia: John Neumeier, Lew Iwanow, Marius Petipa
Scenografia i kostiumy: Jürgen Rose
Informacje o spektaklu, libretto

Link do nagrania: tutaj

19 maja – 22 maja

BRYLANTY, trzecia część „Klejnotów” George’a Balanchine’a, New York City Ballet

Choreografia: George Balanchine
Muzyka: Piotr Czajkowski
Tańczą: Sara Mearns i Russell Janzen

Przedstawienie zarejestrowane 19 września 2019 r.

Czytaj też:

Baletowe nowości online

21 – 24 maja

Le Béjart Ballet Lausanne w Chinach, film dokumentalny w reżyserii Arantxa Aguirre, BBL at home

22 maja – 25 maja

LITURGY, pas de deux w choreografii Christophera Wheeldona, New York City Ballet

Muzyka: Arvo Pärt „Fratres” (Bracia)
Kostiumy: Holly Hynes
Tańczą: Maria Kowroski i Jared Angle

PREMIERA: 31 maja 2003, New York State Theater

Przedstawienie zarejestrowane 25 kwietnia 2017 r.

Więcej informacji o spektaklu: tutaj

22 maja – 25 maja

CAROUSEL (A Dance), New York City Ballet

Choreografia: Christopher Wheeldon
Muzyka: „Carousel Waltz”, „If I Loved You” (1945)/ Richard Rodgers, Oscar Hammerstein
Kostiumy: Holly Hynes
Tańczą: Lauren Lovette i Tyler Angle z Emilie Gerrity, Peter Walker, Kristen Segin oraz Ralph Ippolito

PREMIERA: 26 listopada 2002, New York State Theater

Przedstawienie zarejestrowane 29 września 2018 r.

Więcej informacji o spektaklu: tutaj

Do 28 maja

ANASTASIA, #OurHouseToYourHouse, Royal Opera House

Choreografia: Kenneth MacMillan
Muzyka: Piotr Czajkowski, Bohuslav Martinů, Fritz Winckel, Rüdiger Rüfer
Scenografia i kostiumy: Bob Crowley

Natalia Osipowa (Anastazja/ Anna Anderson), Marianela Nuñez (Matylda Krzesińska), Federico Bonelli (partner Matyldy Krzesińskiej), Edward Watson (Mąż), Thiago Soares (Rasputin), Christopher Saunders (Car Mikołaj II), Christina Arestis (Caryca Aleksandra Fiodorowna)